منظور از روش اکتشاف مبتنی بر Play چیست؟
اکتشاف مبتنی بر Play (Play Based Exploration) روشی مرجع برای اکتشاف در بین شرکتهای بین المللی نفتی است که برپایه شناخت از حوضههای رسوبی و سیستمهای هیدروکربنی وPlay های موجود در آنها بنا نهاده شده است. این روش در حقیقت تغییر نگرشی از تمرکز بر هدف اکتشافی به تمرکز بر Play به عنوان واحد پایهای در بخش اکتشاف است. این روش امکان ارزیابی کمی احتمال موفقیت را به شیوه موثر و یکنواخت در حوضههای رسوبی مختلف ممکن می سازد و از مزایای آن ارزیابی موثر و یکنواخت احتمال موفقیت حفاری اکتشافی در گستره یک حوضه رسوبی و ایجاد بستر یکسان برای تصمیم سازی و اولویت بندی اهداف اکتشافی است.
سیستم هیدروکربنی چیست و سیستم های هیدروکربنی شناخته شده در زاگرس و خلیج فارس کداماند؟
سستم هیدروکربنی مجموعهای از عناصر (سنگ منشا، سنگ مخزن و پوش سنگ) و فرایندهای(شکلگیری نفتگیر ،زایش و مهاجرت هیدروکربن) ضروری برای تجمع هیدروکربن در زمان و مکان معین فارغ از ابعاد اقتصادی آن است. پنج سیستم نفتی در زاگرس و خلیج فارس شناخته شده است که شامل: 1) سیستم هیدرورکربنی پالئوژوئیک( سنگ منشا: شیل های Landoveraian) ، 2) ژوراسیک میانی( سنگ منشا : سازند سرگلو) ، 3) ژوراسیک انتهایی(سنگ منشا: سازند حنیفا)، 4) کرتاسه پسین( سنگ منشا: سازند گرو) و 5 )میوسن پسین( سنگ منشا: سازند پابده) است.
منظور از Play چیست؟
Play به مجموعهای از میدانهای هیدروکربنی و اهداف اکتشافی که از نظر شارژ هیدروکربن، سنگ مخزن، پوش سنگ و تله هیدروکربنی با هم مشابهت داشته و از نظر زمین شناسی مربوط به یک یک افق چینه شناسی معین باشند، اطلاق میشود؛ مانند Play دهرم در ناحیه فارس و خلیج فارس که شامل سنگ منشا پالئوزوئیک (شیلهای سیلورین) ، سنگ مخزنهای کنگان و دالان (پرمین بالایی- تریاس زیرین) و پوش سنگ دشتک (تریاس میانی) است. هدف اکتشافی یک تله هیدروکربنی بالقوه است که بعد از حفاری و در صورت موفق بودن می تواند به یک میدان هیدروکربنی تبدیل شود.
فرایند بالغ سازی اهداف اکتشافی (prospect maturation) به چه معنا است؟
به مجموعهای از نیازهای عملیاتی( برداشت اطلاعات ژئوفیزیکی لرزهای یا غیر لرزه ای) یا مطالعاتی(مطالعات چینه ورسوب شناسی، زمین شناسی ساختمانی و ژئوشیمی) که با هدف کاهش هر چه بیشتر عدم قطعیتهای موجود در خصوص عوامل موثر در زایش، مهاجرت و تجمع هیدروکربن در یک هدف اکتشافی انجام میشود، فرایند بالغ سازی اهداف اکتشافی گفته می شود. اهداف اکتشافی پس از طی مرحله بلوغ مطالعاتی با اولویت مشخص شده براساس محاسبات حجم ذخیره (volumetric calculations) و ضریب موفقیت زمینشناسی (probability of geological success) مربوطه درپورتفوی اکتشاف قرار می گیرند.
انواع چاههای اکتشافی کداماند؟
چاههایی که با هدف هیدروکربنی حفاری میشوند به یکی از گروههای ذیل تقسیم بندی می شوند: 1)چاههایWildcat در میادین جدید 2) چاههای ارزیابی مخزن کم عمق (Shallow pool test wells) ،3) چاههای ارزیابی مخزن عمیق(Deep pool test wells)، 4)چاههایتوصیفی(Extension or outpost test wells) و5) چاههایتوسعهای(infill development wells).به چهار دسته نخست از تقسیم بندی فوق چاه اکتشافی((Exploration Well اطلاق میشود. محل چاههای توصیفی به گونهای است که حدود یک مخزن را مشخص میکند و یا این که منجر به کشف یک مخزن جدید در حاشیه یک تجمع شناخته شده میگردد.
1.ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﯼ ﺍﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺻﻮﺗﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺸﻤﻪﻫﺎﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺗﻮﺳﻂ ﮔﯿﺮﻧﺪﻩﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺭﻭﯼ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﯿﻦ ﭼﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، ﺍﺯ ﺯﯾﺮ ﺳﻄﺢ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺣﺎﺻﻞ، ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮ ﺳﻄﺤﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
2.ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺻﻮﺗﯽ ﻭ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪﻩﻫﺎ، ﻟﺮﺯﻩ ﻧﮕﺎﺭﯼ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺮﺯﯼ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
3.ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺭﻭﺵ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺖ:
–ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺩﻭﺑﻌﺪﯼ
–ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺳﻪ ﺑﻌﺪﯼ
ﻫﺮ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﮐﺘﺸﺎﻑ ﺩﺭ ﺧﺸﮑﯽ ﻭ ﺩﺭﯾﺎ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
4.ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮔﯿﺮﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﻟﺮﺯﻫﻨﮕﺎﺭﯼ ﮐﺪﺍﻣﻨﺪ؟
ﮔﯿﺮﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﺭﺍﯾﺞ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﺩﻩﺑﺮﺩﺍﺭﯼ، ﮊﺋﻮﻓﻮﻥ، ﻫﯿﺪﺭﻭﻓﻮﻥ ﻭ ﻣﺎﺭﺵﻓﻮﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﻫﺮﮐﺪﺍﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
5.ﭼﺸﻤﻪﻫﺎﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺩﺭ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﮐﺪﺍﻣﻨﺪ؟
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺭﺗﻔﺎﻋﯽ ﻭ ﻣﺤﯿﻂﻫﺎﯼ ﺁﺑﯽ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﻪﻫﺎﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺩﯾﻨﺎﻣﯿﺖ، ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻟﺮﺯﻩﺳﺎﺯ (ﻭﺍﯾﺒﺮﻭﺳﺎﯾﺰ) ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺎﺩﯼ (ﺍﯾﺮﮔﺎﻥ) ﺩﺭ ﻟﺮﺯﻩﻧﮕﺎﺭﯼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.