کشف 4 میدان نفت وگاز جدید با ظرفیت 2.6 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال برگ زرینی دیگر در کارنامه مدیریت اکتشاف در دولت سیزدهم

طبق داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا در زمستان سال گذشته، کل ذخایر نفت ایران تا پایان سال ۲۰۲۱ معادل  ۲۰۹ میلیارد بشکه برآورد شده بود که با توجه به ذخایر 304 میلیارد بشکه‌ای ونزوئلا و ۲۶7 میلیارد بشکه‌ای عربستان، ایران سومین دارنده بزرگ ذخایر نفت جهان در سال ۲۰۲۱ محسوب می‌شود.

همچنین در میان دارندگان ذخایر گازی جهان، ایران پس از کشور روسیه که با ذخایر ۱۶۸۸ تریلیون فوت مکعبی در رتبه نخست قرار دارد، با ذخایر ۱۲۰۳ تریلیون فوت مکعبی جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است که با توجه به این اعداد ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز، در رتبه نخست قرار می‌گیرد.

با این حال برای حفظ این جایگاه و با توجه به تولید ۳.۳ میلیون بشکه نفت در روز و برداشت سالانه حدود ۱.۲ میلیارد بشکه نفت و میانگین تولید ۸۰۰ میلیون متر مکعب گاز در روز و برداشت بیش از ۳۰۰ میلیارد متر مکعب گاز در سال، لازم است تا با کشف میدان‌های جدید نفت و گاز، این مقدار تولید نفت و گاز در کشور جبران شود.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به توان داخلی در اکتشاف نفت و گاز مورد توجه قرار گرفت و نتیجه درخشان این اطمینان حالا پس از دو سال و با کشف چهار میدان جدید نفتی و گازی در کشور خود را نشان می‌دهد.

به گزارش روابط عمومی مدیریت اکتشاف؛ این مدیریت نقشی موثر و انکارناپذیر را در کسب مقام نخست اکتشاف نفت و گاز در بین کشورهای منطقه ایفا کرده است تا جایی که کشف 4 میدان نفت وگاز جدید با ظرفیت 2.6 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال در دو سال گذشته برگ زرینی دیگر در کارنامه این مدیریت در دولت سیزدهم بوده است.

در همین راستا جناب آقای دکتر جواد اوجی وزیر محترم نفت در حاشیه نشست هیئت دولت که روز چهارشنبه مورخ 12 مهرماه 1402 برگزار شد، در جمع خبرنگاران از کشف چهار میدان جدید نفت و گاز در کشور خبر داد و اعلام کرد: چهار میدان نفتی و گازی توسط مدیریت اکتشاف در سراسر کشور کشف شده که این اکتشاف‌ها، معادل ۲.۶ میلیارد بشکه هیدروکربور مایع قابل استحصال است.

گفتنی است این میدان‌ها شامل میدان گازی «چشمه‌شور» در شمال‌شرق کشور، میدان نفتی «هیرکان» در استان گلستان و میدان‌های نفتی «تنگو» و «گناوه» در استان بوشهر است.

اما نکته مهمی که در میان خبر کشف ۴ میدان نفتی و گازی نباید فراموش شود، موفقیت ۱۰۰ درصدی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در فعالیت‌های حفاری چاه‌های اکتشافی نفت و گاز است، تا آنجا که در دوره‌ی 2 ساله‌ی مدیریت جدید مدیریت اکتشاف در دولت سیزدهم ضریب موفقیت اکتشاف درهر چاهی که با تکیه بر دانش علمی و فنی کارشناسان مدیریت اکتشاف و با هدف کشف نفت و گاز بوده، 100 درصد بوده است.

گفتنی است طبق آمارها، ضریب جایگزینی باتوجه به اکتشاف‌های جدید در دولت سیزدهم، ۸۷ درصد در بخش هیدروکربور مایع بوده که این موضوع بیانگر این نکته است که اگر ۱۰۰ بشکه نفت خام و میعانات‌گازی در کشور تولید و به مصرف داخلی و یا صادرات رسیده باشد، ۸۷ بشکه آن با اکتشاف‌های جدید جایگزین شده است که  با همین ضریب بازیافت، می‌توان امیدوار به تولید نفت و گاز تا 100 سال آینده بود.

اما موفقیت‌های مدیریت اکتشاف در دولت سیزدهم به این موارد محدود نمی‌شود زیراکه عملیات لرزه‌نگاری سه‌بعدی در عمر دوساله‌‍‌ی دولت سیزدهم در مقایسه با چهارسال دولت دوازدهم ۳۰۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد که قطعاَ پشتوانه‌ای برای حفاری‌های موفق اکتشافی در آینده خواهد بود.

ذکر این نکته در ادامه خالی از لطف نیست که بدانیم:

اکتشاف مخازن غیرمتعارف نفت و گاز در نقاط مختلف کشور که چشم‌انداز مدیریت اکتشاف نیز هست، جزو مواردی است که در دستور کار مدیریت جدید قرار گرفته است و این جدیت تا آنجا ادامه دارد که طبق آمارها در بحث لرزه‌نگاری و دکل‌های حفاری اکتشافی رشد 100 درصدی به چشم می‌خورد و حتی پس از چند دهه وقفه،  حفاری‌های اکتشافی در دشت مغان در شمالغرب کشور و در دشت گرگان در شمال شرق ایران دوباره آغاز شده و کشف میدان هیرکان در استان گلستان اولین دستاورد این اکتشافات بوده است.

دوره جدید مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، سال ۱۴۰۱ را با به‌کارگیری ۶ دستگاه حفاری خشکی، عملیات حفاری ۶ حلقه چاه و آزمایش چهار حلقه چاه اکتشافی به پایان رساند که در مجموع ۲۱ هزار ۲۰۱ متر در چاه‌های اکتشافی در خشکی حفر شد و  همچنین در متراژ حفاری در این مدت ۱۴ درصد، در تعداد حفاری‌ها ۱۰۰ درصد و در آزمایش چاه‌ها ۱۳۶ درصد افزایش به ثبت رسیده است.

عملیات مغناطیس‌سنجی هوایی برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی در ایران در دولت سیزدهم عملی شد که علاوه بر گسترش ابعاد داده‌برداری موجب سهولت عملیات‌ها نیز شده است.

گفتنی است برای عملیات مغناطیس سنجی هوایی با یک هواپیمای فوق‌سبک که افزون بر تغییر تجهیزات داخلی هواپیما حتی بال‌های آن نیز نیاز به تغییر دارد تا این هواپیما با شرایطی ویژه در ارتفاع حداکثر ۳۰۰ تا ۴۰۰ متری از سطح زمین و بدون ورود صدای اضافه “نویز” در مسیری بدون نوسان پرواز کند.

با تهیه این هواپیما و آماده سازی آن در دولت سیزدهم، سرانجام در استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان عملیات مغناطیس سنجی با هواپیما انجام شد که اقدامی بی‌بدیل و خاص بوده است و تا پایان سال گذشته، ۵۰ هزار کیلومتر مربع با این سیستم مغناطیس سنجی تصویربرداری شده است و هدف بعدی رسیدن به مجموع ۱۷۰ هزار کیلومتر مربع است.

با توجه به مجموع این اقدامات که در مدیریت اکتشاف و در طول عمر دوساله خود در دولت سیزدهم صورت گرفته است، غرور آفرین است ذکر این مسئله که اکنون ایران در مقایسه با کشورهای منطقه مانند عربستان‌، عراق، کویت، امارات و قطر، هم جایگاه نخست اکتشاف و هم جایگاه نخست رشد اکتشافی را به خود اختصاص داده است.