سرپرست اداره کل ژئوفیزیک مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران از برداشت داده های لرزه ای به روش لرزه نگاری غیرعامل (پسیوسایزمیک) برای نخستین بار در ناحیه جنوب ایران در منطقه دهدشت خبر داد.

غلامرضا پیرویان در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران گفت: مطالعه خرده لرزه ها و امواج ناشی از زلزله به روش لرزه نگاری غیر عامل (Passive Seismic) برای نخستین بار در ایران با هدف اکتشاف هیدروکربوری در حال انجام است.
پیرویان محدوده این پیمایش را در دهدشت شکال کوه خویز واقع در استان کهگیلویه و بویر احمد اعلام کرد و گفت: در این روش با ۱۲۰ حسگر سه مؤلفه ای لرزه ای، محدوده‌ای به وسعت ۱۲۰۰ کیلومتر مورد پوشش قرار می گیرد.
وی افزود: در روش های لرزه نگاری رایج از چشمه های انرژی تولید امواج لرزه ای همانند دینامیت و یا ویبراتور استفاده می شود. چشمه های انرژی در روش مطالعات لرزه‌نگاری غیر عامل خرد لرزه و زلزله ها هستند که از انرژی آزاد زیرزمین امواج لرزه ای تولید می شود.
پیرویان توضیح داد: در روش پسیوسایزمیک، ریز امواج های تولیدی زمین به صورت زلزله های حتی زیر یک ریشتر با استفاده از ژئوفون های مخصوص (از این تجهیز برای نخستین بار در ایران استفاده می شود) که در چاله های ۱۸ تا ۲۰ متر قرار می گیرد، دریافت می شود و به کمک این روش می توان با به دست آوردن مدل های سرعت امواج در لایه های مختلف، شکل و فرم ساختمان را بازسازی کرد.
وی افزود: از روش پسیوسایزمیک در مناطقی استفاده می شود که استفاده از روش معمول یا اکتیو سایزمیک بی نتیحه مانده و یا نتیجه خوبی حاصل نشده است.
پیرویان با بیان اینکه پیش از این در ناحیه دهدشت چندین بار عملیات لرزه نگاری دو بعدی انجام شده است، گفت: در این ناحیه به دلیل عدم ورود امواج تولیدی از سطح به اعماق زمین، هندسه، شکل و فرم ساختمان هایی که در اعماق زمین بوده اند مشخص نشده است.
وی با بیان اینکه امواج لرزه ای تولیدی زمین در ناحیه دهدشت هم اکنون در حال دریافت است، افزود: معمولا در بازه زمانی شش ماه، ۹ ماه و گاهی یکسال این مرحله طول می کشد که هم اکنون حداقل بازه زمانی یعنی همان ۶ ماه در نظر گرفته شده است.
به گفته وی، در صورتی که فرازآوری امواج با طیف مناسب در ناحیه دهدشت با استفاده از روش لرزه نگاری غیرعامل انجام شود، بازسازی هندسه ساختمان های این ناحیه انجام می شود.
پیرویان افزود: روش پسیوسایزمیک هزینه کمتری نسبت به روش معمول برداشت اطلاعات لرزه ای دارد. ضمن اینکه نیروی انسانی کمتری را طلب می کند.
وی با بیان اینکه از روش پسیوسایزمیک می توان در پروژه های آتی اکتشافی استفاده کرد افزود:، از این روش همچنین می توان برای پایش مخازن در حال تولید استفاده کرد همانطور که در دنیا نیز از این روش برای پایش تولید مخازن نفت و گاز استفاده می شود.
به گفته پیرویان، در صورت اجرای موفق این روش، شرکت های تولیدی و توسعه ای می توانند از این فناوری جدید برای رصد کردن تولید خود بهره مند شوند.

منبع: سایت خبری شرکت ملی نفت ایران