به روز رسانی نمودار تطابقی چینه‌شناسی زاگرس- خلیج فارس و کشورهای همجوار

در سال‌های گذشته، مطالعات چینه‌شناسی و دیرینه‌شناسی زیادی بر روی تمامی برش‌های صحرایی و تمامی چاه‌های اکتشافی در حوضه رسوبی زاگرس و خلیج فارس انجام شده که منجر به دستیابی به اطلاعات جدیدی شده است. بنابراین به منظور بازنگری و به‌روزرسانی گستره سنی و ناحیه‌ای واحدهای سنگی در حوضه‌ی زاگرس و خلیج فارس، نمودار تطابقی چینه‌شناسی زاگرس- خلیج فارس و کشورهای همجوار تهیه و تدوین شده‌است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی روابط‌عمومی‌ مدیریت‌اکتشاف به روز رسانی نمودار تطابقی چینه‌شناسی زاگرس- خلیج فارس و کشورهای همجوار توسط کارگروه خبره و با تجربه‌ی اداره مطالعات و تحقیقات دیرینه‌شناسی و ژئوشمی از زیر مجموعه‌های معاونت اکتشاف مدیریت‌اکتشاف انجام شد. این نمودار دربرگیرنده واحدهای سنگی شامل سنگ‌های مخزن، سنگ‌های منشاء و پوش‌سنگ‌ها می‌شود. گستره‌ی زمانی و ناحیه‌ای در حوضه رسوبی زاگرس و خلیج‌فارس شامل نواحی: لرستان، خوزستان، فارس و هم ارزهای آنها در کشورهای همجوار (شامل عراق، عربستان، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین) است و شامل همه دوران‌های زمین‌شناسی از قدیم به جدید یعنی دوره پرکامبرین تا کواترنری است.
تهیه و انتشار نمودار فسیلی و دیرینه‌شناسی برای برش‌های صحرایی، چاه‌های اکتشافی و توالی‌های رسوبی حفاری شده، نتیجه کنترل و تعیین سن زمین شناسی سازند های حوضه های رسوبی ایران است که در پایان به ارائه مدل زون‌بندی فسیل‌شناسی و زمانی (بایوزوناسیون) می انجامد. عملکرد قابل توجه و ویژه این اداره طی 10 سال گذشته (1382 تا 1391)، شامل تهیه 40 نسخه نمودار تطابقی همراه با 5 برگ نقشه‌های رخساره‌های رسوبی و دیرینه‌شناسی (بایوفاسیس) برای ناحیه دزفول، 9 نسخه نمودار تطابقی همراه با 4 برگ نقشه رخساره‌های رسوبی و دیرینه‌شناسی (بایوفاسیس) برای ناحیه لرستان، 28 نمودار تطابقی همراه با 6 برگ نقشه رخساره‌های رسوبی و دیرینه‌شناسی (بایوفاسیس) برای ناحیه فارس – بندر عباس و نهایتاً 14 نسخه نمودار تطابقی همراه با 6 برگ نقشه رخساره‌های رسوبی و دیرینه‌شناسی (بایوفاسیس) برای شمال غرب خلیج فارس بوده است.
در تهیه نمودار فوق، آخرین یافته‌های سن‌سنجی واحدهای سنگی در حوضه‌ی زاگرس و خلیج فارس استفاده گردید که منجر به به‌روزرسانی خطوط زمانی در توالی واحدهای سنگی و رسوبات شد. همچنین، گسترش ناحیه‌ای و جغرافیایی واحدهای سنگی در گستره‌ حوضه‌ی زاگرس و خلیج فارس نیز با استفاده از تجربیات حاصل از عملیات‌های زمین‌شناسی به علاوه نتایج گزارشات قدیمی و جدید موجود در مدیریت اکتشاف به‌روزرسانی شد.
مهمترین ویژگی‌های این نمودار تطابقی چینه‌شناسی زاگرس- خلیج فارس عبارتند از:
1- تهیه و ترسیم نمودار تطابقی با این روش برای نخستین بار در ایران در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت صورت می‌گیرد.
2- خطوط زمانی- چینه‌شناسی (کرونواستراتیگرافی) و همینطور گسترش جغرافیایی واحدهای سنگی به روز رسانی شده است.
3- در نامگذاری واحدهای سنگی حوضه‌ی زاگرس و خلیج فارس، از اسامی (معادل های) فارسی استفاده شده و اسامی عربی که قبلاً به وسیله برخی از نواحی (شرکت‌های) عملیاتی به ویژه در حوضه خلیج فارس استفاده می‌شد پرهیز شده است.
4- نمودار تطابقی چینه‌شناسی زاگرس- خلیج فارس در بخش‌های تحقیقاتی، شرکت‌های عملیاتی و شرکت‌های تولیدی زیر مجموعه شرکت ملی نفت ایران قابل استفاده خواهد بود و به سادگی قادر به معادل‌سازی سازندهای ایرانی به جای سازندهای عربی که قبلاً استفاده می‌شد خواهند بود.
5- نمودار تهیه شده به صورت کاملاً رنگی ترسیم شده و رنگ آمیزی آن بر مبنای استاندارد بین المللی کرونواستراتیگرافی منتشر شده بوسیله کمیته بین المللی چینه‌شناسی است که این رنگ‌ها جهت تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی به صورت یک‌پارچه و برای تمامی کشورهای جهان به طور استاندارد پیشنهاد شده است.
6- از دیدگاه آموزش و انتقال دانش، نمودار فوق به وسیله موسسات آموزشی و تحقیقاتی (دانشگاهی)، سازمان زمین‌شناسی کشور و کلیه شرکت‌های تولیدی و توسعه‌ای نفت-گاز در شرکت ملی نفت و تمامی دانش پژوهان رشته‌های زمین‌شناسی و مهندسی نفت مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بر اساس این گزارش، پیشنهاد می شود: کلیه شرکت‌های نفتی زیر مجموعه شرکت ملی نفت ایران از این نمودار تطابقی چینه‌ای جدید و به روز شده در همسان‌سازی سازندهای محدوده عملیاتی خود استفاده نمایند و در آینده شاهد استفاده از نام سازندهای فارسی در گزارشات کتبی و ارائه های شفاهی در تمامی شرکت‌های تولیدی و توسعه‌ای شرکت ملی نفت ایران در کلیه نواحی ایران باشیم.