تعامل نفت با دانشگاه ها و سازندگان داخلی تقویت می شود

معاون وزیر نفت، اقدامهای انجام شده در این وزارتخانه را در مسیر تقویت تعامل با دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور در بخشهای بالادست و پایین دست و انتقال فناوری به منظور ارتقای توان داخل تشریح کرد و از شناسایی و اولویت بخشی به سازندگان داخلی، شفاف سازی مناقصات و حذف واسطه ها در فرایند تامین کالای صنعت نفت خبر داد.

به گزارش روابط عمومی مدیریت اکتشاف، محمدرضا مقدم، معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری صبح شنبه، ١٣ شهریورماه در یک نشست خبری، به تشریح فعالیتهای انجام شده در معاونت پژوهش و فناوری و معاونت امور مهندسی وزارت نفت که به تازگی با یکدیگر ادغام شده اند، پرداخت و این ادغام را از حیث ضرورت ایجاد پیوند میان بخش پژوهش و فناوری با بخش مهندسی و اجرا، اقدامی مطلوب و اثربخش توصیف کرد.

وی در این باره گفت: پایه فعالیتهای مهندسی را باید در دانش فنی و فناوری جستجو کرد و پیوند میان فناوری و مهندسی، بحث انتقال فناوری را به جز جدایی ناپذیر اجرا و مهندسی طرحها و پروژه ها بدل می کند.

مقدم با اشاره به ظرفیتهای بسیار بخشهای مهندسی، پژوهش و فناوری برای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، عنوان کرد: وزارت نفت در این مسیر، گامهای بلندی برداشته است که برقراری و استمرار تعامل با دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی معتبر کشور در بخشهای بالادست و پایین دست، تلاش برای انتقال فناوری و ارتقای توان داخل، ایجاد سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت و تهیه فهرست بلند سازندگان دستگاه مرکزی وزارت نفت از جمله آن است.

شکل گیری ٢٠ انستیتو مرتبط با صنعت نفت در سطح دانشگاه های کشور

مقدم با اشاره به توافقنامه ها و قراردادهای امضا شده با دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر کشور در مسیر تقویت همکاری‌های پژوهشی و فناورانه در بخشهای بالادست و پایین دست صنعت نفت، پیش بینی کرد که در آینده ای نزدیک و به دنبال تقویت تعاملات موجود، حدود ٢٠ انستیتو مرتبط با فعالیتهای صنعت نفت در سطح دانشگاه های کشور شکل گیرد.

وی به امضای قراردادهای بین شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی کشور به منظور مطالعه فناورانه ۵٢ مخزن نفت و گاز در سال ٩٣ اشاره کرد و افزود: طی یکسال گذشته، در این زمینه فعالیتهای مستمری صورت گرفته و فرهنگ تعامل با دانشگاه ها در بدنه نفت بیش از پیش نهادینه شده است.

مقدم گفت: هم اکنون ارتباط تنگاتنگی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه آن با دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی طرف قرارداد ایجاد شده و مهمترین عاملی که می تواند نشان دهنده پیشبرد اهداف این قراردادها باشد، افزایش ضریب بازیافت در مخازن است و این موضوع با جدیت در دستور کار دانشگاه ها قرار دارد.

وی به مدت زمان ١٠ ساله این قراردادها اشاره کرد و ادامه داد: از آنجا که فعالیتهای مرتبط با مخزن، زمانبر است و به نگاه بلندمدت نیاز دارد، این قراردادها ١٠ ساله بسته شده و در مقابل، توافقنامه های پنج ساله ای نیز در بخش پایین دست صنعت نفت بین شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران از یک سو و دانشگاه ها و مراکز علمی معتبر کشور از سوی دیگر منعقد شده و در دست اقدام است.

وی با بیان این که دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی طرف قرارداد با شرکتهای اصلی وزارت نفت، مکلف به بهره مندی از دانش فنی و مشاوره موسسه های علمی معتبر بین المللی هستند، گفت: تاکنون اغلب دانشگاه ها، دانشگاه های خارجی همکار خود را انتخاب و معرفی کرده اند.

بر پایه این گزارش، موافقتنامه های توسعه فناورانه ۵٢ مخزن واقع در ٢٠ میدان کشور، بهمن ماه سال ٩٣ بین شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور امضا شد و درست یکسال بعد، ١٢ موافقتنامه همکاری انجام طرحهای اولویت دار حوزه پایین دست صنعت نفت نیز میان مدیران عامل سه شرکت اصلی تابعه وزارت نفت و دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی منتخب امضا شد.

معاون وزیر نفت در زمینه تقویت همکاری با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی عنوان کرد: طرحی را در دستور کار داریم که بر مبنای آن، هشت انستیتو در دانشگاه های معتبر کشور ایجاد می شوند و فعالیتهای پژوهشی خود را بر بهینه سازی مصرف انرژی متمرکز می کنند.

مقدم گفت: مهمترین بحث در این حوزه، مطالعه و بررسی فناوریهای اثربخش دنیا در حوزه بهینه سازی مصرف انرژی است و انستیتوهای نامبرده، پس از شکل گیری، فعالیتهای مطالعاتی خود را در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی در بخشهای بالادست و پایین دست صنعت نفت دنبال خواهند کرد.

محدودیت سفارش خارجی برای تجهیزات ساخت داخل

وی در ادامه، به طرح بومی سازی ١٠ گروه خانواده کالاهای پرمصرف صنعت نفت اشاره کرد و با بیان این که تاکنون ۵۴ قرارداد با سازندگان داخلی امضا شده است، تصریح کرد: باید باور کنیم برای تامین برخی تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت، هیچ نیازی به شرکتهای خارجی وجود ندارد؛ به طور مثال سازندگان ایرانی در ساخت ولهد در فشارهای مختلف پنج هزار، ١٠ هزار و ١۵ هزار پی اس آی به توانمندی قابل قبولی دست یافته اند.

مقدم با بیان این که سفارش خارجی چنین کالاهایی که ساخت داخل آنها می تواند جوابگوی کمی و کیفی نیازهای صنعت باشد، به تدریج محدود و ممنوع خواهد شد، گفت: فهرست کالاها و تجهیزاتی که از این شرایط برخوردار بوده و سازندگان آنها موفق به کسب گواهی کیفیت شده باشند، به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام و مقدمات ممنوعیت واردات آنها فراهم می شود.

این مقام مسئول یادآور شد: در طرح بومی سازی ١٠ گروه کالای مورد نیاز صنعت نفت، بلوغ فناوری، بلوغ ساخت و بلوغ تجاری سازی سازندگان بررسی می شود و در صورتی که سازنده ای تمام امتیازهای لازم را کسب کند، موفق به اخذ گواهینامه کیفیت از انجمن نفت ایران خواهد شد؛ گواهینامه ای که با تایید سازمان ملی استاندارد ایران، اعتبار ملی پیدا کرده و شرکت سازنده می تواند برای اخذ گواهی بین المللی API و حضور در بازارهای بین المللی اقدام کند.

وی با اشاره به طرح حدود ۶٠٠ پرسش در ارزیابی کیفی سازندگان داخلی، افزود: در این پروسه، بالغ بر ١۴۵ شرکت سازنده ارزیابی شدند.

بر پایه این گزارش، تجهیزات سرچاهی و تجهیزات رشته تکمیلی درون چاهی، پمپهای سرچاهی و درون چاهی، انواع مته های حفاری، شیرهای کنترلی، ایمنی و تجهیزات جانبی، انواع لوله ها، الکتروموتورهای ضد انفجار و دور متغیر، ماشینهای دوار، فولادهای آلیاژی، ابزارهای اندازه گیری در حفاری و پیگهای هوشمند، تجهیزاتی است که پروژه ساخت آنها در طرح بومی سازی ١٠ گروه خانواده کالاها و تجهیزات اولویت دار مورد نیاز صنعت نفت دیده شده است.

هدفگذاری برای ورود سازندگان داخلی به بازارهای بین المللی

مقدم با بیان این که نباید به استفاده از ظرفیتهای ایرانی در داخل کشور اکتفا کنیم و باید مسیر برای ورود سازندگان داخلی به بازارهای صادراتی هموار شود، گفت: در طرح بومی سازی ١٠ گروه کالاهای پرمصرف صنعت نفت، افزایش توان طراحی و مهندسی شرکتهای سازنده داخلی و ایجاد برند و حضور در بازارهای بین المللی هدفگذاری و برای نخستین بار در قراردادهای تامین کالای نفت، بحث تکنولوژی در برابر بازار مطرح شده است.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با تصریح بر این که غفلتهای گذشته موجب شده است آنطور که باید باور به توان داخل در صنعت نفت شکل نگیرد، تاکید کرد: وزارت نفت به ظرفیتهای داخلی این صنعت باور دارد.

مقدم که در بحث صدور گواهینامه کیفیت به انجمن نفت اشاره کرد، در ادامه با بیان این که صدور گواهینامه کیفیت بر عهده انجمن نفت گذاشته شده و البته این گواهینامه و ایجاد اعتبار ساخت در سطح کشور، نافی همکاری با انجمن بین المللی API نیست، درباره تغییرات اساسنامه ای این انجمن گفت: تا پیش از این تغییرات، انجمن نفت انتصابی بود اما اکنون از حالت انتصابی خارج شده و نمایندگان انجمنهای فعال در صنعت نفت در آن عضویت دارند.

وی با اشاره به حضور تنها ٢ نماینده از وزارت نفت در این انجمن گفت: به این ترتیب با فراهم شدن امکان مشارکت انجمن نفت با وزارت نفت در سیاستگذاریها، پل ارتباطی ساختارمندی بین بخش خصوصی و دولت شکل گرفته است.

ابلاغ وندورلیست سازندگان داخلی تجهیزات صنعت نفت

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در بحث ساخت داخل، به تهیه و ابلاغ فهرست بلند منابع تامین کالای دستگاه مرکزی وزارت نفت اشاره کرد و گفت: تهیه این فهرست از زمان انقلاب اسلامی تاکنون، آرزوی سازندگان داخلی بوده است چرا که با تدوین این فهرست، شفافیت مناقصات افزایش یافته و از برخوردهای بعضا سلیقه ای با سازندگان جلوگیری می شود.

مقدم با بیان این که نام بیش از هزار و ٨٠٠ شرکت داخلی در این فهرست لحاظ شده است، افزود: این فهرست در سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت بارگذاری شده است و از این پس، شرکتهای تابعه وزارت نفت باید در مناقصات تنها با استناد به این فهرست، برای سفارش خریدهای داخلی اقدام کنند.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس ابلاغیه وزیر نفت، پیمانکاران EPC موظفند کالاها و تجهیزات مورد نیاز طرحهای خود را در مرحله نخست و با اولویت از فهرست بلند منابع واحد دستگاه مرکزی وزارت نفت تامین کنند و ضروری است در قراردادهای آتی نیز فهرست مذکور به عنوان بخشی از اسناد مناقصات به مناقصه گران اعلام شود.

معاون وزیر نفت درباره شرکتهای خارجی فعال در حوزه ساخت و تامین تجهیزات صنعت نفت توضیح داد: بررسی شرکتهای خارجی در دستور کار است و پیش بینی می کنیم فهرست این شرکتها نیز ظرف ٢ ماه آینده نهایی و به سامانه تامین الکترونیکی کالای نفت اضافه شود.

به گفته وی، بررسیهای دقیقی برای تمییز دادن سازندگان واقعی از واسطه ها انجام خواهد شد.

مقدم با اشاره به استقرار کامل سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت در سطح وزارت نفت، گفت: با استقرار این سامانه، بین سامانه کدینگ نفت (MESC)، نفت کد و ایران کد پیوند برقرار شده است و استفاده از این سامانه، کاهش موازی کاریها، افزایش شفافیت در معاملات و رشد بهره وری را به واسطه دسترسی به اطلاعات جامع و یکپارچه در بخش تجهیزات صنعت نفت به دنبال دارد.

وی با اشاره به برخی مقاومتهایی که در برابر استقرار این سامانه بعمل آمد، عنوان کرد: اگرچه این طرح، موافقان بسیاری داشت اما بعضا با مقاومتهایی نیز روبرو بود و کار شبانه روزی عظیمی برای استقرار و آموزش سامانه در سطح وزارت نفت انجام شد.

معاون وزیر نفت از ارزیابی دقیق طرحهای اجرایی صنعت نفت در بخشهای مختلف اعم از پارس جنوبی، غرب کارون و … با هدف بررسی سهم داخل در این طرحها خبر داد و گفت: جلسات متعددی با حضور پیمانکاران طرحها و پروژه ها و با موضوع استفاده حداکثری از کالاها و تجهیزات ساخت داخل برگزار کرده ایم و کتابچه ای نیز درباره توانمندیهای ایران در ساخت تجهیزات برای اطلاع و استفاده پیمانکاران منتشر شده است.

پیوست فناوری قراردادهای جدید نفتی آماده است

مقدم در بحث مدل جدید قراردادهای نفتی، از آماده شدن پیوست فناوری این مدل قراردادی خبر داد و گفت: این ضمیمه بطور کلی آماده شده است و البته اقدام اساسی تری را نیز به منظور غنی تر کردن ضمیمه با ورود به جزئیات، در دستور کار داریم.

وی با بیان این که در قراردادهای جدید نفتی، انتقال فناوری در سه سطح اکتشاف و تولید، شرکتهای خدمات نفتی و کالاها و تجهیزات دیده شده است، افزود: در قراردادهای بیع متقابل، همکاری شرکتهای خارجی با شرکتهای ایرانی و ضرورت انتقال فناوری به این شکل مدنظر قرار نگرفته بود و این مهم را باید از مزیتهای مدل جدید قراردادی نفت قلمداد کرد.

معاون وزیر نفت، قراردادهای جدید نفتی را نسخه تکامل یافته قراردادهای بیع متقابل خواند و گفت: بویژه با اصلاحات صورت گرفته، این مدل قراردادی بیش از پیش به قرارداد بیع متقابل نزدیک شده است.

وی ایجاد و ارتقا شرکتهای اکتشاف و تولید (E&P) و پیمانکاران عمومی (GC) را از دیگر اهداف و اولویتهای وزارت نفت خواند و با اشاره به ارزیابی شرکتهای متقاضی برای فعالیت در قالب اکتشاف و تولید و انتخاب هشت شرکت صاحب صلاحیت در این زمینه، یادآور شد: در پایین دست نیز اقدام مشابهی به منظور شناسایی شرکتهای GC در دستور کار است.

مقدم، فرایند ارزیابی و تعیین صلاحیت شرکتهای متقاضی را تشریح کرد و با تاکید بر این که هیچ امتیاز ویژه ای به شرکتی داده نشده است، گفت: ۶ کارگروه بطور دقیق و با استفاده از روشهای کارشناسی، شرکتها را ارزیابی کردند و اسناد این ارزیابیها موجود است.

وی در پاسخ به سئوالی درباره نحوه کسب امتیاز شرکتها، اظهار کرد: بطور مثال شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا در ٢ سال گذشته، عملکرد مطلوبی در بخش حفاری داشته و این موضوع در کسب امتیازهای فنی این شرکت موثر بوده است.

وی گفت: به ٩ شرکت متقاضی دیگر نیز مهلت داده شده است تا مدارک خود را تکمیل کنند و ممکن است برخی از این شرکتها برای فعالیت در حوزه پیمانکاران عمومی مناسب و صاحب صلاحیت تشخیص داده شوند.

به گزارش روابط عمومی مدیریت اکتشاف، پیرو فراخوان معاونت امور مهندسی وزارت نفت در ٢٨ اردیبهشت ماه امسال، ۴٩ شرکت برای شرکت در فراخوان شرکتهای صاحب صلاحیت برای فعالیت در قالب شرکتهای اکتشاف و تولید (E&P) اعلام آمادگی کرده و در نهایت ٣٧ شرکت ثبت نام کردند. معاونت امور مهندسی وزارت نفت نیز صلاحیت این ٣٧ شرکت را در سه مرحله غربالگری (برای دریافت حداقل ۶٠٠ امتیاز)، پیش ارزیابی (برای دریافت حداقل ۵٠٠ امتیاز) و ارزیابی (برای دریافت حداقل ٣٠٠ امتیاز) مورد بررسی قرار داد که در این بین، هشت شرکت توانستند حدنصابهای لازم را کسب کنند؛٢٠ شرکت در همان مرحله نخست ارزیابی (غربالگری) با کسب کمتر از ۵٠٠ امتیاز، از چرخه ارزیابی خارج شدند و به ٩ شرکت باقیمانده نیز فرصت ٢ ماهه ای برای تکمیل مدارک داده شد.

شرکتهای پتروپارس، مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC)، انرژی دانا، توسعه پتروایران، گروه مپنا (شرکت نفت و گاز مپنا)، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (شرکت مدیریت طرحهای صنعتی ایران) و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) (شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا)، شرکتهایی هستند که توانسته اند حدنصابهای لازم را در ارزیابیهای صورت گرفته کسب کنند.

معاون وزیر نفت در پایان این نشست خبری، در پاسخ به سئوالی درباره همکاری صنعت نفت ایران با شرکتهای چینی گفت: شرکتهای چینی از جنبه منابع مالی و همکاری با شرکتهای بین المللی دنیا دارای مزیت هستند و صنعت نفت کشورمان می تواند از این مزیتها به نحو مطلوب منتفع شود.

منبع: شبکه اطلاع رسانی شانا