اکتشاف، حلقه اول توسعه در زنجیره صنایع بالادستی نفت است و به همین دلیل است که طی ۱۱۱ سالی که از عمر صنعت نفت می گذرد، همواره مورد توجه بوده است.

به گزارش روابط‌عمومی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و تغییر نگاه وزیر دولت جدید و مدیریت کلان صنعت نفت به مقوله اکتشاف، تلاش شد تا ضمن آسیب شناسی و تدوین سیاست های جدید کاری، تعهدات قبلی صنعت نفت در حوزه اکتشاف نیز به سرانجام برساند.

تغییر سیاست‌ها در مجموعه مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در جهت اهداف و سیاست گذاری‌های کلان نظام و صنعت نفت صورت می‌گرفت و برای دستیابی به آن لازم بود تا ساختار اکتشاف در شرکت ملی نفت ایران با تحولی تازه روبه رو شود؛ بر همین مبنا ضمن برون سپاری برخی از فعالیت‌ها که با هدف چابک‌سازی سیستم و کاهش هزینه‌ها صورت می‌گرفت، برای نخستین بار سیستم مدیریت پروژه در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران راه اندازی شد تا تخصیص بودجه های مالی بر مبنای اولویت پروژه‌های تعریف شده صورت گیرد.

گام بلند دیگر در این مسیر تغییر ساختار مدیریت اکتشاف از “اداره محور” به “پروژه محور” بود که ضمن افزایش قابل توجه بهره‌وری، رشد تأمل برانگیزی در اکتشاف میادین نفتی و گازی کشور را به دنبال داشت.

ماحصل این سیاست‌ها در نهایت بدآنجا انجامید که  از زمستان سال ۱۳۹۷ تاکنون، هر فصل یک اکتشاف در کارنامه مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران ثبت شده است که در نوع خود رکورد تازه‌ای به شمار می‌آید. این اکتشافات که با کشف میدان مینو در جزیره مینو در جوار شهر آبادان طی زمستان سال گذشته آغاز شد، در نهایت در تابستان امسال به کشف میدان گازی ارم انجامید.

“ارم”، میدانی در فاصله ۲۰۰ کیلومتری جنوب شیراز، ۶۰ کیلومتری شمال عسلویه و ۲۵ کیلومتری جنوب باختری شهرستان خنج که از ذخایری معادل ۱۹ میلیارد فوت مکعب (معادل یک فاز پارس جنوبی) گاز درجا برخوردار است که با فناوری‌های امروزی، ۱۳ میلیارد فوت مکعب از آن قابل برداشت است. میدانی که بهره برداری از آن می‌تواند ۴۰ میلیارد دلار درآمد عاید کشورمان کند.

در ادامه این تلاش‌ها، اعلام خبر کشف مخزن بزرگ نفتی “نام آوران” در آبان ماه امسال، موج تازه‌ای از امید و نشاط را در میان مردم به ارمغان آورد. “نام آوران”، با ۵٣ میلیارد بشکه ذخیره نفت درجا، دومین مخزن بزرگ کشف‌شده در ایران (بعد از لایه آسماری میدان گچساران) است که می‌تواند ٢٢ میلیارد بشکه به ذخایر نفت درجا و ۲.۲ میلیارد بشکه به ذخایر نفت قابل برداشت کشور اضافه کند.

بهره‌برداری از این میدان‌ها در حالی صورت می‌گیرد که طی سال گذشته ضریب موفقیت اکتشافی به طور چشمگیری افزایش یافته است؛ به طوری که تقریبا در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، عملیات حفاری هر هشت حلقه چاه اکتشافی، گویای مقادیر قابل توجهی از منابع هیدروکربوری در گستره قابل بررسی بوده است؛ به طوری که تقریباً تمامی چاه‌های مورد بررسی احجام متفاوتی از نفت و گاز را در خود ذخیره داشته‌اند.

در عین حال در مسیر اجرایی شدن سیاست‌های پیشین مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، طی سه سال گذشته در مجموع عملیات حفاری ۱۵ حلقه چاه اکتشافی که ریسک بالایی هم داشته است، به اتمام رسیده است.

تحقق ۱۳۰ درصدی اهداف اکتشافی نفت در نیمه راه برنامه پنج ساله توسعه

وجود ذخایر عظیم منابع هیدروکربوری در کشور، به همراه انجام اصولی و مطابق برنامه سیاست‌های تدوین شده در حوزه اکتشاف شرکت ملی نفت ایران باعث شد تا مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران بتواند بیش از ۱۳۰ درصد اهداف اکتشافی نفتی و ۱۷۰ درصد از هدف های اکتشافی گازی را در نیمه راه برنامه پنج ساله توسعه محقق کند.

در همین حال از آنجا که انجام عملیات لرزه نگاری دو بعدی و سه بعدی، به همراه ثقل و مغناطیسی سنجی در اقصی نقاط ایران به عنوان پیش نیاز انجام فعالیت های اکتشافی مطرح است، برنامه ریزی مدونی برای انجام این امور نیز در سطح شرکت ملی نفت ایران صورت گرفته است؛ بر همین مبنا در سال جاری امضای ۱۴ قرارداد در این حوزه برنامه ریزی شده که تاکنون اجرای ۷ پروژه تعیین تکلیف شده و تا پایان سال هم تکلیف بقیه پروژه‌ها مشخص می شود.

امضای قرارداد ۲ پروژه لرزه‌نگاری پانیذ و باشت

در مسیر تحقق اهداف اکتشافی و گسترش فعالیت های این حوزه در سطح شرکت ملی نفت ایران، قرارداد پروژه لرزه‌نگاری سه‌بعدی میدان پانیذ ۲۱ مهرماه امسال بین مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و شرکت تنکو امضا شد.

لرزه‌نگاری “پانیذ” به عنوان بزرگترین پروژه لرزه‌نگاری آبی – خاکی در ایران با هدف حفظ و افزایش مقدار ذخایر هیدروکربنی از طریق شناسایی پتانسیل‌های جدید اکتشافی با بهره‌گیری از تجربه و دانش فنی داخلی و در راستای عمل به سیاست های اقتصاد مقاومتی مورد نظر مقام معظم رهبری اجرا می‌شود.

لرزه‌نگاری “باشت” نیز در منطقه ای به وسعت ۵ هزارکیلومتر و با بودجه ای حدود ۱۴۰۰ میلیارد ریال در پهنه استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، فارس و خوزستان اجرایی می شود.

نگاهی کوتاه به دستاوردهای اکتشافی (بالاخص در دوره اعمال دوره تازه ای از تحریم ها) به عنوان مشتی از خروار فعالیت های توسعه ای در صنعت نفت، مبین این حقیقت است که انجام فعالیت‌های زیربنایی در این صنعت معظم، با وجود تمامی کاستی های ناشی از اعمال تحریم‌ها با قدرت پیگیری می‌شود و آنجا که پای سیاستگذاری و تدبیر در وسط باشد، حتی تنگناهای سیاسی و شرایط دشوار اقتصادی نیز نمی‌تواند سدی در برابر توسعه قلمداد شود.